Dövme Kanser Yapar mı?

İddia: “1976 yılında Teksaslı doktor Burzynski tarafından keşfedilen ‘mucize kanser tedavisi’ gizleniyor.” Doğru mu?

Özetleyelim:

Antineoplastonlar, Stanislaw Burzynski tarafından insan idrarı ve kanından ilk kez izole edilen bileşiklerdir. Burzynski, bu bileşiklerin vücudun doğal kanser savunmasını desteklediğini iddia etmiştir. Kendisi birçok hastayı kanserden kurtardığını öne sürmüş, ve halen birçok sosyal medya gönderisinde bu tedavilerle birçok hastanın iyileştiği iddiaları dolaşmaktadır. Ayrıca, modern tıp dünyası ve büyük ilaç firmalarının bu “çözümü” gizlediği iddiaları da bulunmaktadır.

Öncelikle, Burzynski Kliniği’nin web sitesi, antineoplaston ilacı verilen çalışma katılımcılarında en azından kısmi tümör gerilemesini açıklayan yayınların bir listesini içermektedir ve bu da kanıt olarak sunulmaktadır. Ancak, bu sonuçlar yalnızca vaka raporlarından veya küçük ölçekli faz 1 veya faz 2 denemelerinden elde edilmiştir. Diğer araştırmacılar bu sonuçları tekrarlamayı başaramamışlardır. “Olumlu sonuçlar” iddia ederseniz, bu sonuçların başkaları tarafından teyit edilmesi gerekmektedir. Başkaları derken, dünyanın farklı yerlerinden birçok bilim insanı ve klinisyen kastedilmektedir. Ve hiçbir konuda hemfikir olması mümkün olmayan tüm dünyanın size karşı birleşip size karşı olması akıl dışıdır. Unutmayalım ki makaleler kanıt niteliği taşısa dahi başka bilim insanları tarafından doğrulanmazsa, o zaman bilginin doğruluğu paylaşılır. Örneğin, bir farede ya da insanda bir ilacın çalıştığını ve bunu gösterdiğinizi iddia ediyorsanız, aynı metotları kullanan başka insanların da aynı sonucu alması beklenir. Peki başka bilim insanları bu iddialara sessiz mi kaldı? Hayır! Onlar da aynı şekilde kendi hastalarında denediler.

Örneğin, 1999 yılında, 9 hasta ile yapılan bir faz 2 denemesinde, “hastalarda tümör gerilemesinin teyit edilemediği” rapor edilmiştir. Araştırma ekibi ayrıca, beş hastada antineoplastonların yan etkilerini, beyin toksisitesi şeklinde geçici uykululuk, kafa karışıklığı ve altta yatan bir nöbet bozukluğunun şiddetlenmesi olarak kaydetmiştir.

1995 yılında Japonya’da yapılan başka bir çalışmada, devam tedavisi ile birlikte antineoplaston tedavisi gören dokuz beyin kanseri hastasından üçünün en az kısmi bir tümör tepkisi gösterdiği, dört hastanın hastalığının ilerlediği ve iki hastada ise değişiklik olmadığı bulunmuştur. Yazarlar, sonuçlar hakkında kesin bir yargıya varabilmek için “daha fazla çok kurumlu çalışma” gerektiğini belirtmiştir. Bu örnekler çoğaltılabilir.

Dahiliye doktoru olup kanser uzmanlığı bulunmayan Dr. Burzynski ile ilgili çok fazla vaka var. Örneğin, haber linkinde de görüleceği üzere, 6 yaşındaki beyin tümörü olan çocuğun ailesi çocuklarını ona getirdiler. 25 bin dolar karşılığında “onun mucize ilacını” kullandılar. Tedaviye hiçbir yanıt alamayan çocuk, hayatını kaybetti. Bu ve benzeri çok fazla vaka var, benzer kişiler Türkiye’de de mevcut ve genellikle onların size duyurdukları ise hemen her zaman ‘kanıttan uzak mucize hikayelerdir’.

Antineoplastonlar üzerine büyük çaplı hiçbir deneme yapılmamış, ilaçların başka bir tedavi veya plasebo ile karşılaştırıldığı randomize veya kontrollü hiçbir deneme gerçekleştirilmemiştir, bu da mevcut kanıtların “kesin olmadığını” göstermektedir. Ayrıca, antineoplastonlar FDA onayı almamıştır çünkü gerekli güvenlik ve etkililik süreçlerini tamamlayamamışlardır.

Genel olarak, antineoplastonların etkili kanser karşıtı ajanlar olduğuna dair “sağlam bir kanıt” yoktur. Antineoplaston tedavisi FDA tarafından onaylanmamıştır ve randomize kontrollü denemelerden elde edilen güvenlik veya etkinlik kanıtlarını destekleyecek bir delil olmadığı için tıbbi kurumlar veya uzmanlar tarafından önerilmemektedir.

Hastalar, kanıtlanmamış tedavilere karşı dikkatli olmalı, onaylanmış kanser tedavilerinden vazgeçip test edilmemiş bu “alternatif tedavileri” tercih ederlerse, kendilerine daha fazla zarar verebilirler. Ayrıca, sosyal medya veya diğer platformlardaki iddialar çok gerçekçi gözükebilir ancak bunları bilimsel olarak kanıtlanmış yöntemlerle süzgeçten geçirmek gerekmektedir. Ve bu, çoğu zaman bilimin içinde olmayan insanlar için çok zor olabilir.

Çoğu insan, genellikle soda gibi eklenmiş şeker içeren yiyecekler ve içecekler yoluyla ihtiyaç duyduğundan daha fazla şeker tüketir. Normal soda genellikle yüksek fruktozlu mısır şurubu içerir; bir kutu kola yaklaşık 39 gram şeker içerir, bu da günlük önerilen 25-36 gramlık şeker alımını aşar. Fazla şeker alımı, vücudun hücrelerinin insüline daha az duyarlı hale geldiği ve yüksek kan şekeri seviyelerine (hiperglisemi) yol açtığı insülin direncine neden olur. Bu durum pre-diyabet veya tip 2 diyabete yol açabilir. Fazla şeker ayrıca yağa dönüştürülerek obeziteye katkıda bulunur. Obezite, kronik inflamasyon ve insülin direnci gibi durumlarla bağlantılıdır ve bu da 13 farklı kanser türü için artmış riskle ilişkilidir. Kaynak

Gazlı içecekler, içerdikleri CO2 nedeniyle karbonatlıdır. CO2’nin yüksek basınç altında suya zorla çözünmesi, gazlı içecekler veya maden suyu tüketen herkesin bildiği kabarcıkları oluşturur. Ancak, CO2’nin çözünmesinin bir yan ürünü olarak karbonik asit oluşur. Bu asit, çoğu sodanın tatlandırıcı maddeleriyle birleştiğinde çok daha asidik hale gelerek potansiyel olarak diş sağlığı sorunlarına yol açabilir. Ancak karbonatlaşmanın artan kanser riski ile ilişkili olduğuna dair bir kanıt yoktur.

Diyet soda, kalori veya şeker içermemekle birlikte, günümüzde yaygın olarak kullanılan yapay tatlandırıcılardan biri olan ve normal şekere göre yaklaşık 200 kat daha tatlı olan aspartam gibi yapay tatlandırıcılar içerir. Yapay tatlandırıcılar, yiyecek ve içecekleri tatlandırmak için sukroz (sofra şekeri) yerine kullanılan kimyasal olarak sentezlenmiş maddelerdir. Sofra şekerinden çok daha tatlı olduklarından, aynı tatlılığı sağlamak için çok daha az miktarda (200 ila 20.000 kat daha az) kullanılırlar. Bu tatlandırıcıların çok küçük miktarlarda kullanılması nedeniyle kalorik içeriği ihmal edilebilir düzeydedir ve bu yüzden bazen besleyici olmayan olarak tanımlanırlar. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından gıda katkı maddesi olarak onaylanan altı yapay tatlandırıcı vardır: sakkarin, aspartam, asesülfam potasyum (acesülfam-K veya Ace-K), sukraloz, neotam ve advantam. FDA, bu tatlandırıcıları onaylamadan önce her biri üzerinde yapılan çok sayıda güvenlik çalışmasını incelemiştir. Bu çalışmaların sonuçları, bu tatlandırıcıların insanlarda kansere veya diğer zararlara neden olduğuna dair bir kanıt göstermemiştir. Kaynak

Epidemiyolojik çalışmalar, yapay tatlandırıcıların tüketimi ile çeşitli kanser riskleri arasındaki olası ilişkileri incelemiştir. Bu çalışmalar, kansere neden olan etkenleri belirlemekte önemli olsa da, nedensel bir ilişki kurmakta sınırlıdırlar. Yapay tatlandırıcıların genel olarak kanser riski ile ilişkisi üzerine yapılan çalışmalar ve meta-analizlerin sonuçları tutarsızdır. Kaynak Örneğin, ABD’deki bir çalışmada yapay tatlandırıcı içeren içeceklerin böbrek kanseri riskiyle ilişkili olduğu bulunurken Kaynak  , Avrupa’daki bir çalışmada bu ilişki görülmemiştir. Kaynak 

NutriNet-Santé Çalışması, yapay tatlandırıcıların yüksek miktarda tüketen kişilerde kanser gelişme riskinin biraz daha yüksek olduğunu bulmuştur. Kaynak

Ancak, Avustralya’daki başka bir çalışmada bu ilişki gözlemlenmemiştir. Kaynak

Sakkarin ile mesane kanseri arasında net bir ilişki bulunamamıştır. Aspartam ile yapılan bazı çalışmalarda karaciğer kanseri riskiyle ilişki bulunurken, diğer çalışmalarda bulunamamıştır. Genel olarak, geniş çaplı çalışmalar aspartam tüketimi ile kanser riski arasında net bir ilişki göstermemiştir. Kaynak

Sucralose ile kanser riski arasında bir ilişki bulunmamıştır. Kaynak

Acesulfame potasyum (Ace-K) tüketen kişilerde kanser riskinin biraz daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kaynak

Neotame ve advantame ile ilgili olarak insanlarda kanser riskine dair çalışmalar bulunmamaktadır.

Aromalı kahve içecekleri, tatlandırılmış çaylar veya meyve suları, enerji içecekleri ve çoğu şişelenmiş içecek, kola ile aynı sağlıksız katkı maddelerinin çoğunu içerir. Sağlık için muhtemel zararları tartışılmaz. Kanserle kuvvetli bir ilişkileri gösterilmese de herhangi bir tür soda tüketiyorsanız, mümkün olan en küçük miktarı içmeye çalışın ve mümkünse evinize almayın, belki dışarıda bazı durumlarda içmek çok içmenizi engelleyebilir. Ve unutmayın, kola tarzı ürünlerden tamamen kaçınmak eğer mümkünse en sağlıklı seçimdir.

Yukarıda sunduğumuz çok özet çalışmalar, kola gibi ürünlerin kanser yapıp yapmadığı konusundaki kanıtları özetlemektedir. Kanser yaptığına dair güçlü kanıtlar olmadan “kola kanser yapar” demek asılsız bir iddiadan öteye geçmez. Ancak, kanser yaptığına dair kanıt yok demek de “kola içiniz” gibi bir tavsiye olarak algılanmamalıdır. Bilakis, mümkünse içmeyin ya da sınırlayın.