Birilerinin iddiasının aksine, kanserde tarama ve erken teşhisin çok önemli olduğunu gösteren yeni büyük çalışma (kaynak).
Toplamda tahmini 5,94 milyon kanser ölümü, meme, rahim ağzı, kolorektal, akciğer ve prostat kanserleri için önlendi. Bu ölümlerin %80’i (4,75 milyon) önleme ve tarama çalışmaları sayesinde oldu.
Müdahalelerin katkısı kanser türüne göre değişiklik gösterdi:
- Meme kanseri: Tarama, önlenen ölümlerin %25’ini sağlarken, tedavi ilerlemeleri daha büyük bir rol oynadı.
- Rahim ağzı kanseri: Ölümler neredeyse tamamen tarama ve öncü lezyonların çıkarılmasıyla önlendi; tedavi ilerlemeleri sınırlı kaldı.
- Kolorektal kanser: Ölümlerin %79’u tarama ve erken teşhisle, %21’i ise tedavi ilerlemeleriyle önlendi.
- Akciğer kanseri: Ölümlerin %98’i sigara kullanımının azaltılmasıyla önlendi; tarama düşük seviyede kaldı ve 2014 öncesi tedaviler büyük ölçüde palyatiftir.
- Prostat kanseri: Tarama, önlenen ölümlerin %56’sına katkıda bulundu.
Bu bulgular, kanser ölümlerinin azaltılmasında önleme ve taramanın kritik rolünü vurgulamaktadır.
Taramalari hatirlayalim
1 . Meme Kanseri
- Kimlere Tavsiye Edilir? 40-74 yaş arası kadınlar.
- Hangi Test? Mamografi.
- Ne Sıklıkta?
- 40-49 yaş arası: Risk durumuna göre bireysel karar.
- 50-74 yaş arası: Her 1-2 yılda bir mamografi.
- Not: Yüksek risk grubunda olanlar için daha erken yaşta ya da ek görüntüleme yöntemleri önerilebilir.
2. Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
- Kimlere Tavsiye Edilir? 21-65 yaş arası kadınlar.
- Hangi Test?
- 21-29 yaş: Pap testi (Smear testi) her 3 yılda bir.
- 30-65 yaş: Pap testi her 3 yılda bir veya HPV testiyle birlikte her 5 yılda bir.
- Ne Sıklıkta? Yukarıdaki programa göre.
- Not: 65 yaş üstü ve risk faktörü olmayan kadınlarda tarama durdurulabilir.
3. Kolorektal Kanser
- Kimlere Tavsiye Edilir? 45-75 yaş arası bireyler.
- Hangi Testler?
- Kolonoskopi (10 yılda bir).
- Gaitada gizli kan testi (her yıl).
- Sigmoidoskopi (5-10 yılda bir, test türüne göre değişir).
- Ne Sıklıkta? Test türüne göre değişir.
- Not: Aile öyküsü veya genetik risk faktörleri varsa daha erken yaşta tarama gerekebilir.
4. Akciğer Kanseri
- Kimlere Tavsiye Edilir? 50-80 yaş arası, ağır sigara içme geçmişi olanlar (20 paket-yıl veya daha fazla) ve sigarayı bıraktıktan sonra 15 yıl geçmemiş bireyler.
- Hangi Test? Düşük dozlu BT (LDCT).
- Ne Sıklıkta? Yılda bir.
- Not: Sigara içme geçmişi olmayan kişilerde rutin tarama önerilmez.
5. Prostat Kanseri
- Kimlere Tavsiye Edilir? 50 yaş ve üzeri erkekler (yüksek risk grubunda olanlar için 40-45 yaş).
- Hangi Test?
- PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi.
- Ne Sıklıkta? Bireysel risk durumuna göre.
- Not: Tarama kararı doktor ve hasta arasında tartışılarak alınmalıdır.
